Gemeente Franekeradeel
Over Franekeradeel
In de gemeente Franekeradeel, met een oppervlakte van ongeveer 10.000 hectare, is de stad Franeker van oudsher het stedelijk centrum. Om de stad liggen de volgende zestien dorpen: Achlum, Boer, Dongjum, Firdgum, Herbaijum, Hitzum, Peins, Pietersbierum, Oosterbierum, Ried, Klooster Lidlum, Schalsum, Sexbierum, Tzum, Tzummarum en Zweins. In totaal wonen er iets meer dan 20.000 mensen in de gemeente, ongeveer 13.000 in de stad en de rest over de omringende dorpen verspreid. Het centrum van Franeker bevat schitterende historische panden maar ook in de dorpen tref je historische panden of overblijfselen daarvan aan.
Franeker heeft zich in de Middeleeuwen ontwikkeld tot de belangrijkste nederzetting van noordelijk Westergo. Dat gebied was een eiland, het werd omspoeld door de zee, de Middelzee en de Marneslenk. De kwelderstreken lagen onbeschermd voor een bij tijd en wijle onstuimig hoge zee en de bewoners trachtten lijf en goed veilig te stellen op de terpen. De streek rond Franeker was in de 11e/12e eeuw vermoedelijk het eerste gebied in Friesland waar een zekere vorm van openbaar bestuur werd georganiseerd. Ook vonden er de eerste experimenten plaats voor een nieuwe wijze van bescherming door dijkaanleg. Dit zorgde ook voor economische voorspoed: het land raakte zo minder verzilt en kon langer worden gebruikt.
